Không ít tai nạn đáng tiếc liên quan tới mùa mưa bão khiến những con đường ngập nước trở nên đáng sợ. Nắm được những quy tắc cơ bản có thể giúp tránh phần nào tổn thất.
Tai nạn của Phó giám đốc sở Công thương Nghệ An, Nguyễn Tài Dũng trong cơn lũ vừa qua là bài học vô giá cho những người sử dụng ôtô. Ở Việt Nam có rất ít nơi và tài liệu dạy cách đối phó với tình huống nguy hiểm như xe bị lũ cuốn, chìm xuống sông. Trong khi đây là là thiên tai phổ biến nhất. Theo các chuyên gia của Anh, ghi nhớ các quy tắc sau giúp giữ an toàn tính mạng, hoặc ít nhất là giữ khô người.
Những cơn lũ có thể đến rất nhanh và thình lình. Chúng có thể xảy ra chỉ trong vài phút hoặc vài giờ do mưa to, vỡ đập hoặc vỡ đê, thậm chí do các núi rác ở đầu nguồn được giải tỏa. Vì thế cần hết sức đề phòng trong mùa mưa lũ, hoặc bất cứ khi nào các trận ngập "vào mùa".
Lũ lụt thường không có cảnh báo trước. Khi gặp khu vực có lũ, nên quay lại và tìm đường khác. Trong trường hợp không có đường tránh, nên tìm nơi cao ráo và chờ tới khi nước rút. Dù nước có vẻ nông đủ để chạy xe, cũng không nên thử đi qua. Dưới mặt nước có thể ẩn chứa những chỗ trũng, lún, hố sâu. Thậm chí nước có thể làm một đoạn đường biến mất.
Các chuyên gia của trang SmartDriving (Anh) cho biết có rất nhiều tác động khiến con người không đủ bình tĩnh chờ đợi như lời khuyên. Lo lắng cho người thân, muốn đến đích càng nhanh càng tốt và thậm chí không hiểu rõ về khu vực dừng chân cũng khiến nhiều người bất chấp.
Giữa việc tốn thời gian hiển nhiên (do chờ đợi) với nguy hiểm nhưng chưa thấy (khi quyết định vượt chỗ ngập) thì người kém kinh nghiệm thường chọn giải pháp thứ hai. Họ không hình dung đúng mức độ của sự hiểm nguy.
Nếu chọn giải pháp vượt lũ, hãy đảm bảo việc thoát hiểm dễ dàng. Mở chốt tất cả các khóa cửa, hạ kính và chuẩn bị vật cứng để phá kính chắn gió khi cần thiết. Hầu hết các xe hiện đại sử dụng khóa trung tâm nên khi chết máy, mất điện thì cửa khóa cứng. Vì vậy cần đảm bảo cửa sẵn sàng mở khi cần thiết. Việc hạ kính còn giúp tăng tầm quan sát, chủ động hơn, đặc biệt khi trời tối và mưa. Dĩ nhiên người trong xe chịu chút phiền hà bị ướt hay lạnh.
Nước ngập chỉ khoảng 15 cm cũng đủ để chiếm hết gầm xe của phần lớn các mẫu xe gia đình, khiến chúng mất kiểm soát hoặc có thể chết máy. Còn nước ngập 30 cm sẽ biến phần lớn các mẫu xe thành một chiếc phao bập bềnh. Nước ngập 60 cm sẽ cuốn trôi phần lớn ôtô, kể cả các mẫu SUV và bán tải.
Tuy nhiên, không ít khu vực, kể cả các khu nội đô, thường xuyên phải chịu cảnh ngập nước và việc đi lại dường như không thể tránh khỏi. Lái xe trong nước ngập có thể gặp những hậu quả không thể lường trước, như việc chạy xe lên một viên gạch và mất lái, ngã xuống nước.
Nếu buộc phải chạy vào đường ngập, nên chắc chắn phần nào mức nước. Với ôtô, chỉ nên chạy khi nước chỉ ngập tới giữa bánh xe. Đồng thời cần kiểm tra nước có thể vào được khoang động cơ hay không. Nếu xe chết máy, không nên cố khởi động khi xe vẫn đang giữa vùng ngập.
Một số mẫu xe dẫn động 2 cầu có đường gió vào nằm cao, cho phép chúng khá thoải mái với những con đường ngập. Tuy nhiên, chủ xe hoàn toàn có khả năng phải tạm biệt những tấm lót sàn đắt tiền hoặc thậm chí da bọc cao cấp. Đặc biệt, dù là xe 2 cầu cũng có thể bị cuốn trôi nếu nước ngập tới 60 cm. Và nếu nước chảy xiết, thì độ ngập chỉ 30 cm cũng có thể lôi chiếc xe khỏi mặt đường.
Một trong số những nguyên tắc khi lái xe trên đường ngập nước là sử dụng số 1 hoặc 2 (L hoặc số 1 trên xe số tự động) và chạy ở tốc độ vừa phải để tránh tạo ra sóng lớn. Thả côn và hơi nhấn ga sẽ giúp giữ ống xả sạch nước. Với xe số tự động, nên giữ chân ga ổn định và dùng phanh để kiểm soát tốc độ.
Trong vài trường hợp, xe chết máy có thể khiến nước bị hút vào xi-lanh qua đường ống xả, gây ra những hậu quả khôn lường. Cũng không nên đổi số khi đang chạy bởi sẽ mang tới những hiểm họa tương tự.
Những nguy cơ gây ra tổn hại cho xe còn có bộ chuyển đổi chất xúc tác bị nứt. Bộ phận này là một phần của hệ thống xả và làm việc ở môi trường nhiệt độ cao. Nếu tiếp xúc với nước lạnh, bộ phận này có thể co giãn đột ngột khiến nứt vỡ mối hàn.
Khi bánh xe có hiện tượng mất độ bám đường, đồng nghĩa phương tiện di chuyển 4 bánh bắt đầu biến thành phao. Để tránh trường hợp này, có thể nhờ người đi cùng mở cửa và để một ít nước vào trong xe, tăng trọng lượng xe giúp bánh bám đường trở lại.
Sau khi chạy qua đoạn đường ngập, nên kiểm tra lại phanh để đảm bảo độ an toàn nếu cần chạy tiếp. Còn nếu xe bị chết máy và bị bỏ lại giữa đường trong một thời gian, cần đưa xe vào xưởng để kiểm tra trước khi muốn khởi động lại.